🔋 Η νέα εποχή των ηλεκτροκίνητων μεταφορών: IMC τρόλεϊ και ηλεκτρικά λεωφορεία
Εισαγωγή
Η ηλεκτροκίνηση στις αστικές μεταφορές εξελίσσεται ραγδαία. Οι πόλεις της Ευρώπης επενδύουν σε νέα μέσα χαμηλών εκπομπών, με κυρίαρχες τεχνολογίες τα ηλεκτρικά λεωφορεία (Battery Electric Buses – BEB) και τα IMC τρόλεϊ (In-Motion-Charging trolleybuses).
Η σύγκριση αυτών των δύο τεχνολογιών είναι κρίσιμη για όσους σχεδιάζουν δίκτυα βιώσιμης κινητικότητας, καθώς διαφέρουν τόσο σε κόστος όσο και σε υποδομές και απόδοση.
💰 Κόστος ηλεκτρικών λεωφορείων
Τα ηλεκτρικά λεωφορεία αποτελούν την πιο διαδεδομένη λύση πλήρους ηλεκτροκίνησης.
-
Το κόστος ενός αστικού ηλεκτρικού λεωφορείου 12 μ. κυμαίνεται από €400.000 έως €550.000.
-
Για αρθρωτά 18 μ., η τιμή μπορεί να φτάσει τα €700.000 – €850.000, ανάλογα με τον κατασκευαστή και την αυτονομία.
-
Η υποδομή φόρτισης (φορτιστές, καλώδια, αναβαθμίσεις υποσταθμών) μπορεί να προσθέσει €10.000 – 30.000 ανά όχημα.
Παρά το υψηλότερο αρχικό κόστος, τα ηλεκτρικά λεωφορεία έχουν μειωμένα λειτουργικά έξοδα, χαμηλότερο κόστος ενέργειας και μικρότερες ανάγκες συντήρησης.
⚡ Τι είναι τα IMC τρόλεϊ;
Τα IMC (In-Motion-Charging) τρόλεϊ συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των συμβατικών τρόλεϊ και των ηλεκτρικών λεωφορείων. Διαθέτουν:
-
Διπλούς συλλέκτες ρεύματος για τροφοδοσία από εναέρια καλώδια.
-
Μπαταρίες που τους επιτρέπουν να κινούνται χωρίς καλώδια (off-wire) για 20–50 χλμ.
-
Δυνατότητα φόρτισης εν κινήσει, όταν είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο.
Η τεχνολογία αυτή μειώνει την ανάγκη πλήρους δικτύου καλωδίων, καθιστώντας το σύστημα πιο ευέλικτο και αισθητικά αποδεκτό.
📊 Ενδεικτικά κόστη IMC τρόλεϊ στην Ευρώπη
Ακολουθούν πραγματικά στοιχεία από πρόσφατες δημοπρασίες:
| Πόλη / Έργο | Τύπος Οχήματος | Τιμή ανά όχημα | Περιλαμβάνει |
|---|---|---|---|
| Βουδαπέστη (2024) | IMC τρόλεϊ 12 μ. | ~€451.500 | Οχήματα με μπαταρίες off-wire, ανταλλακτικά & εγγύηση |
| Βουδαπέστη (αρθρωτά) | 18 μ. τρόλεϊ | ~€649.500 | Παρόμοιο πακέτο |
| Vilnius (Λιθουανία, Solaris Trollino 18) | 18 μ. IMC τρόλεϊ | ~€770.000 – €890.000 | 73 αρθρωτά οχήματα, πλήρες πακέτο |
| Zaporizhzhia (Ουκρανία) | IMC τρόλεϊ (12 μ.) | ~€3.88 εκ. συνολικά | Πακέτο οχημάτων + υπηρεσιών |
| Bologna (TPER project) | 35 IMC + 19 BEV | €126.48 εκ. συνολικά | Περιλαμβάνει και υποδομές, όχι μόνο οχήματα |
👉 Οι τιμές των 12 μ. IMC τρόλεϊ κυμαίνονται ρεαλιστικά από €400.000 – €600.000, ενώ τα 18 μ. αρθρωτά κοστίζουν €700.000 – €900.000.
🏗️ Υποδομές και λειτουργικά κόστη
Τα συμβατικά τρόλεϊ απαιτούν εκτεταμένο δίκτυο καλωδίων, με κόστος €1 – 2 εκατ./χλμ.
Τα IMC τρόλεϊ, χάρη στην αυτονομία τους, χρειάζονται λιγότερα εναέρια τμήματα, μειώνοντας δραστικά το συνολικό κόστος εγκατάστασης.
Συγκριτικά:
-
Ηλεκτρικά λεωφορεία (BEB) → χρειάζονται σταθμούς φόρτισης και ενισχύσεις υποδομών.
-
IMC τρόλεϊ → χρειάζονται περιορισμένο δίκτυο καλωδίων, αλλά ακριβότερα οχήματα.
⚙️ Κατασκευαστές και τεχνολογίες
Οι βασικοί κατασκευαστές IMC τρόλεϊ και BEB στην Ευρώπη περιλαμβάνουν:
-
Solaris (Πολωνία) – Trollino 12/18 IMC
-
Škoda Electric (Τσεχία) – 32Tr / 33Tr series
-
Van Hool (Βέλγιο) – Exqui.City IMC
-
Bozankaya (Τουρκία) – Sileo / Trambus IMC
-
Yutong (Κίνα) – E12 / E18 series
Οι εταιρείες αυτές παρέχουν πλήρη πακέτα: όχημα, σύστημα φόρτισης, τεχνική υποστήριξη και εκπαίδευση προσωπικού.
🔎 Οικονομική αποτίμηση
Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες:
-
Η διαφορά κόστους μεταξύ BEB και IMC τρόλεϊ εξισορροπείται σε 10–15 έτη λειτουργίας, λόγω μειωμένων δαπανών συντήρησης και καυσίμων.
-
Οι πόλεις με ήδη υπάρχον δίκτυο τρόλεϊ μπορούν να μεταβούν οικονομικότερα στην τεχνολογία IMC, αντί να δημιουργήσουν νέες γραμμές πλήρους φόρτισης για ηλεκτρικά λεωφορεία.
✅ Συμπεράσματα
-
Τα IMC τρόλεϊ αποτελούν υβριδική και ευέλικτη λύση για πόλεις που διαθέτουν ή σχεδιάζουν περιορισμένα δίκτυα τρόλεϊ.
-
Παρότι έχουν υψηλότερο αρχικό κόστος ανά όχημα, προσφέρουν χαμηλότερο κόστος υποδομών και μεγαλύτερη επιχειρησιακή ευελιξία.
-
Τα ηλεκτρικά λεωφορεία είναι πιο απλά στην ανάπτυξη, αλλά απαιτούν σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές φόρτισης.
-
Και οι δύο τεχνολογίες αποτελούν βασικούς πυλώνες για τον μετασχηματισμό των αστικών μεταφορών προς μηδενικές εκπομπές.
Συνοπτικά
| Τεχνολογία | Κόστος οχήματος | Υποδομές | Ευελιξία | Κόστος συντήρησης |
|---|---|---|---|---|
| Ηλεκτρικό λεωφορείο (BEB) | €400k – €550k | Φορτιστές + υποσταθμοί | Υψηλή | Πολύ χαμηλό |
| IMC τρόλεϊ 12 μ. | €450k – €600k | Μερικό δίκτυο καλωδίων | Υψηλή | Χαμηλό |
| IMC τρόλεϊ 18 μ. | €700k – €900k | Μερικό δίκτυο καλωδίων | Πολύ υψηλή | Χαμηλό |
📘 Πηγές:
Urban Transport Magazine, UITP Knowledge Brief, Sustainable-Bus, Solaris Bus & Coach, Skoda Electric, Rupprecht Consult, δημόσιες δημοπρασίες TPER Bologna & Vilnius Lithuania (2023-2025).
