Το Μέλλον των Τρόλεϊ στην Αθήνα: Επιστροφή με Τεχνολογία IMC
H μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε με την βοήθεια του Chatgpt
Η Αθήνα, μια πόλη με ιστορική σύνδεση με τα τρόλεϊ, αντιμετωπίζει σήμερα την πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης στις αστικές συγκοινωνίες. Η νέα μελέτη που εκπονήθηκε, εξετάζει την εφαρμογή της τεχνολογίας In Motion Charging (IMC) — δηλαδή «φόρτιση εν κινήσει» — στις υφιστάμενες γραμμές τρόλεϊ, με επίκεντρο τη γραμμή 11 Πατήσια – Παγκράτι, που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο.
Τι είναι το IMC;
Πρόκειται για τεχνολογία που επιτρέπει στα τρόλεϊ να φορτίζουν τις μπαταρίες τους καθώς κινούνται κάτω από τα εναέρια καλώδια, και να συνεχίζουν τη διαδρομή τους εκτός δικτύου, χάρη σε ενσωματωμένες μπαταρίες (LFP). Αυτό δίνει ευελιξία στο δρομολόγιο, μειώνει την ανάγκη συνεχούς καλωδίωσης και επιτρέπει καλύτερη αξιοποίηση του υπάρχοντος δικτύου.
Πιλοτικό Σενάριο: Γραμμή 11
Η μελέτη εστιάζει στη γραμμή 11, αξιοποιώντας το υφιστάμενο δίκτυο και τους υποσταθμούς ισχύος. Προτείνεται αναβάθμιση των οχημάτων σε μοντέλα IMC με μπαταρίες LFP, που μπορούν να λειτουργούν σε συνθήκες υψηλής πυκνότητας και απαιτητικής κυκλοφορίας.
Οικονομική Ανάλυση 10ετίας
-
Αρχικό κόστος (CAPEX): 50 νέα οχήματα και περιορισμένη νέα καλωδίωση = ~€45 εκατ.
-
Λειτουργικό κόστος (OPEX 10ετίας): €15,6 εκατ.
-
Σύνολο κόστους 10ετίας: ~€60 εκατ.
-
Κόστος ανά χλμ: €4,00 (λόγω υφιστάμενης υποδομής)
Σύγκριση με άλλες τεχνολογίες
| Τεχνολογία | Κόστος/χλμ | Κύρια Πλεονεκτήματα |
|---|---|---|
| IMC | €4,00 | Συνεχής λειτουργία, αξιοποίηση δικτύου |
| Ηλεκτρικά BEV | €4,80–5,00 | Απλότητα, αλλά απαιτεί σταθμούς φόρτισης |
| Υδρογόνο | €8,00+ | Μηδενικές εκπομπές, υψηλό κόστος |
Συμπέρασμα
Η τεχνολογία IMC προσφέρει μια ισορροπία μεταξύ αποδοτικότητας, κόστους και ευελιξίας. Η Αθήνα, διαθέτοντας ήδη βασικές υποδομές, μπορεί να επαναφέρει τα τρόλεϊ στο προσκήνιο με σύγχρονη τεχνολογία. Η γραμμή 11 αποτελεί ιδανική αφετηρία για μια πιλοτική εφαρμογή, που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες γραμμές στο μέλλον.
Μελέτη Εφαρμογής Τεχνολογίας In Motion Charging (IMC) στην Αθήνα: Σενάριο, Οικονομοτεχνική Ανάλυση & Αποδοτικότητα
1. Εισαγωγή
Με τη σταδιακή αναγκή στις μεταφορικές μεταρρυθμίσεις της Αθήνας, ερευνά η επέκταση επικαιροποιημένου συστήματος IMC σε συγκοινωνίες τρόλεϊ. Η τεχνολογία In Motion Charging (Φόρτιση εν κίνηση) επιτρέπει τη δυναμική φόρτιση μέσω της κίνησης των αρθρωτών γραμμών.
2. Σενάριο Εφαρμογής IMC στην Αθήνα
Επιλεγμένες Γραμμές: Γραμμές 11 & 18, μήκους ~17 χλμ.
Εφαρμογή καλωδίων IMC: ~40-50% της διαδρομής (7 χλμ/γραμμή), βάσει στα μοντέλα της Πράγας.
Οχήματα: Solaris Trollino 18 IMC ή Skoda 27Tr IMC, μπαταρίες LFP 80–100 kWh.
Αυτονομία εκτός καλωδίων: 20–30 χλμ.
3. Οικονομοτεχνική Μελέτη (10 έτη)
Κόστος Επένδυσης (CAPEX)
50 οχήματα x €800k = €40 εκατ.
Καλωδίωση IMC: 14 χλμ x €1 εκατ = €14 εκατ.
Υποσταθμοί = €10 εκατ.
Σύνολο CAPEX: €64 εκατ.
Λειτουργικά Έξοδα (OPEX, 10 έτη)
Ενέργεια: €560k/έτος.
Συντήρηση: €150k/έτος.
Λοιπά: €850k/έτος.
Σύνολο OPEX 10ετίας: €15,6 εκατ.
Κόστος κύκλου ζωής
Συνολική δαπάνη: €64 + €15,6 = €79,6 εκατ.
Σύνολο χλμ.: 1,5 εκατ/έτος x 10 = 15 εκατ. χλμ.
Κόστος/χλμ: €5,30
4. Πίνακας Απόδοσης (€/επιβάτη–χλμ)
Επιβατική φόρτιση: 38 εκατ. επιβ. ετησίως.
Επιβάτες/χλμ: 25
Κόστος/επιβάτη–χλμ: €5,30 / 25 = €0,212
5. Σύγκριση με πλήρως ηλεκτρικά BEV
| Μοντέλο | Κόστος/χλμ | Κόστος/επιβάτη–χλμ |
|---|---|---|
| IMC | €5,30 | €0,212 |
| BEV | €4,50–5,00 | €0,18–0,20 |
Τα BEV είναι φθηνότερα στη χρήση, αλλά υστερούν σε εμβέλεια, ταχύτητα φόρτισης και αποδοτικότητα σε υψηλές πυκνότητες.
6. Τεχνολογία Μπαταριών: LFP vs NMC
| Τύπος | Ενεργειακή Πυκνότητα | Διάρκεια Ζωής | Ασφάλεια | Κόστος |
| LFP | Μέτρια | 4.000+ κύκλοι | Υψηλή | Χαμηλό |
| NMC | Υψηλή | 2.000–3.000 | Μέτρια | Μέσο |
Προτείνεται LFP για IMC, λόγω μεγαλύτερης διάρκειας και ασφάλειας σε συχνές φορτίσεις.
7. Φόρτιση Fast Charging vs IMC
| Παράμετρος | Fast Charging BEV | IMC |
| Χρόνος Φόρτισης | 15–30 λεπτά | 0 (εν κίνηση) |
| Υποδομές | Σταθμοί 150–350kW | Υφιστάμενα καλώδια + νέα |
| Απόδοση σε πυκνές γραμμές | Μέτρια | Υψηλή |
Το IMC πλεονεκτεί σε συνεχή λειτουργία χωρίς καθυστερήσεις για φόρτιση.
8. Γράφημα Κόστους Ανά Χλμ (Εκτίμηση)
IMC |████████████████████| €5,30
BEV |█████████████████ | €4,80 (μέση τιμή)
Υδρογόνο |██████████████████████████| €8,00+9. Συμπέρασμα
Το IMC με LFP είναι μια βιώσιμη και σχετικά αποδοτική επιλογή για δίκτυα όπως της Αθήνας. Η τεχνολογία φόρτισης εν κίνηση, η ασφάλεια και η συγκριτικά χαμηλή κατανάλωση ενέργειας την καθιστούν ιδανική για πυκνοκατοικημένες διαδρομές. Η σύγκριση με BEV δείχνει χαμηλότερο λειτουργικό κόστος για BEV, όμως μειωμένη επιχειρησιακή ευελιξία. Συνιστάται πιλοτική εφαρμογή σε επιλεγμένες γραμμές με παράλληλη αξιολόγηση χρήσης LFP και παρακολούθηση αποδοτικότητας σε βάθος 5–10 ετών.
Παράρτημα Α: Πηγή Ανάλυσης Μοντέλων IMC
Solaris Trollino 18 IMC (2024): 100kWh LFP, αυτονομία 30χλμ., φόρτιση μέσω εναερίων + pantograph.
Skoda 27Tr IMC: έως 120kWh, συμβατό με υφιστάμενη ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Παράρτημα Β: Σενάριο Κυκλοφορίας
Γραμμή 11: Πατήσια – Παγκράτι (~18χλμ.)
Λειτουργία 24 ώρες/ημέρα, 8 λεπτά ανά δρομολόγιο.
Ετήσια Χλμ/λεωφορείο: 40.000+.
Επόμενα Βήματα:
Πλήρης χαρτογράφηση δικτύου γραμμής 11, με αξιοποίηση του ήδη εγκατεστημένου εναέριου δικτύου και υφιστάμενων υποσταθμών, και επιπλέον ανάλυση ροής επιβατών και πυκνότητας διαδρομής.
Ακριβής τοποθέτηση καλωδίων IMC, σε ποσοστό 40–50% του συνολικού μήκους, με βάση υφιστάμενες υποδομές.
Προσδιορισμός ενεργειακής κατανάλωσης ανά συνθήκες: διακύμανση λόγω κυκλοφοριακού φόρτου, κλίσεων εδάφους, συχνότητας στάσεων.
Ανάπτυξη μοντέλου συνολικής ενεργειακής ζήτησης ανά ώρα λειτουργίας.
Υπολογισμός δυναμικών σταθμών υποστήριξης (booster/charging nodes) και έξυπνης διαχείρισης ενέργειας μέσω SCADA.
Η φάση αυτή μπορεί να υποστηριχθεί από GIS εργαλεία, δεδομένα πραγματικής λειτουργίας και ανάλυση κινητικότητας ΟΑΣΑ.
